Τετάρτη 26 Αυγούστου 2009

Αφιέρωμα: 1941-1944 ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ [μέρος 1ο]

Χρονολόγιο 1940-1941 (πριν την ίδρυση του ΕΑΜ)
28/10: Η φασιστική Ιταλία επιτίθεται απρόκλητα κατά της Ελλάδας. Ο ελληνικός λαός ξεσηκώνεται για να αποκρούσει τη φασιστική εισβολή. Ο δικτάτορας Μεταξάς απορρίπτει το τελεσίγραφο της φασιστικής Ιταλίας.

29/10: Η ομάδα των 600 περίπου κρατουμένων κομμουνιστών στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας, επικεφαλής των οποίων βρίσκονται μέλη της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ στέλνει υπόμνημα στην κυβέρνηση με το οποίο καταδικάζει τη φασιστική επιδρομή και ζητάει να σταλούν όλοι οι κρατούμενοι κομμουνιστές στο μέτωπο για να πολεμήσουν τον εισβολέα.

21/10: Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης απεύθυνε από τα κρατητήρια της Ασφάλειας ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό, που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες στις 2 Νοέμβρη και που καλούσε σε παλλαϊκή αντίσταση ενάντια στους φασίστες επιδρομείς. Οι ομάδες των εξορίστων και κρατουμένων κομμουνιστών στην Κίμωλο, Φολέγανδρο, Γαύδο, Αίγινα κ.α. πήραν αμέσως θέση κατά της επιδρομής του ιταλικού φασισμού και με αιτήσεις τους ζητούσαν να σταλούν στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους εισβολείς. Στις αιτήσεις αυτές η φασιστική κυβέρνηση Μεταξά απάντησε με κατηγορηματική άρνηση.

6/11: Η ομάδα των κρατουμένων κομμουνιστών της Ακροναυπλίας υπόβαλε δεύτερο υπόμνημα προς την κυβέρνηση Μεταξά. Με το υπόμνημα αυτό εκδήλωσε την υποστήριξή της προς το γράμμα του Ζαχαριάδη και διατύπωσε πάλι το αίτημα να σταλούν όλοι οι κρατούμενοι στο μέτωπο.

13/11: Τρίτο υπόμνημα από τους κρατούμενους κομμουνιστές της Ακροναυπλίας με το ίδιο αίτημα, να σταλούν οι κρατούμενοι στο μέτωπο.

14/11: Ο ελληνικός στρατός πέρασε σε αντεπίθεση σ’ όλο το μέτωπο. Έδιωξε τους Ιταλούς από τα ελληνικά εδάφη και μετέφερε τον πόλεμο στο έδαφος της Αλβανίας, που κατεχόταν από τα ιταλικά στρατεύματα.

18/12: Ο Χίτλερ υπογράφει το σχέδιο Μπαρμπαρόσα για εκστρατεία κατά της Σοβιετικής Ένωσης.

1941
29/1: Πεθαίνει ο διχτάτορας Μεταξάς. Σχηματίζεται κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Αλέξανδρο Κορυζή.

6/4: Τα χιτλερικά στρατεύματα εισβάλλουν στο ελληνικό έδαφος από τη Βουλγαρία. Στα οχυρά της ανατολικής Μακεδονίας οι έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με ηρωισμό για να αποκρούσουν τον επιδρομές μα κάμφθηκαν σε λίγες μέρες. Ξενόδουλοι και κρυπτοχιτλερικοί στρατηγοί συνθηκολογούν με το γερμανικό στρατό και διευκολύνουν την υποδούλωση της χώρας από τους χιτλεροφασίστες. Η κυβέρνηση της 4ης Αυγούστου φεύγει στο εξωτερικό. Μέχρι τις 2 του Μάη όλη η ηπειρωτική Ελλάδα έχει καταληφθεί από τα χιτλερικά στρατεύματα.

Απρίλης: Η κατάρρευση και η κατοχή βρήκε το ΚΚΕ οργανωτικά χτυπημένο από τον εχθρό και αδύνατο. Ολόκληρη σχεδόν η ηγεσία του και 2.000 περίπου στελέχη και μέλη του κρατούνταν στις φυλακές, στο στρατόπεδο της Ακροναυπλίας και στα νησιά εξορίας: 600 περίπου στην Ακροναυπλία, 230 στον Άι-Στράτη, 220 στην Ανάφη, 17 στην Αίγινα, 130 στη Φολέγανδρο περίπου 600 στην Τρίπολη και σε άλλες φυλακές, 30 στη Γαύδο, 36 στην Κίμωλο, 17 στο σανατόριο Αβεστοχωρίου, 10 στην Κέρκυρα και σχεδόν 30 στην Ίο τη Σίφνο, την Πύλο και την Αμοργό.
Παρ’ όλα αυτά τα σκληρά χτυπήματα που δέχτηκε από τη φασιστική διχτατορία του Μεταξά, το ΚΚΕ είχε κατορθώσει να διατηρήσει σε ορισμένες περιοχές της χώρας μικρές οργανώσεις, οι οποίες αμέσως μετά την εισβολή των χιτλερικών, άρχισαν να αναδιοργανώνονται και να αναπτύσσονται. Στην Αθήνα δρούσαν μια ανεξάρτητη Κομμουνιστική Οργάνωση με επικεφαλής τον Σπύρο Καλοδίκη, μια ανεξάρτητη κομματική ομάδα και μια ομάδα σπουδαστών που ονομαζόταν «Αλήθεια». Στη Βόρεια Ελλάδα υπήρχε το Ανεξάρτητο Γραφείο Περιοχής Μακεδονίας-Θράκης, που καθοδηγούσε μικρές οργανώσεις στη Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Δράμα και σε άλλα μικρότερα κέντρα. Μεμονωμένες οργανώσεις του Κόμματος και της ΟΚΝΕ είχαν επίσης διατηρηθεί στην Ήπειρο, Θεσσαλία, Στερεά, στην Πελοπόννησο και αλλού.

8/4: Από το σανατόριο Ασβεστοχωρίου δραπετεύουν 12 στελέχη και μέλη του ΚΚΕ.

19/4: Σε συνεννόηση με τη χιτλερική Γερμανία, βουλγαρικά φασιστικά στρατεύματα εισβάλλουν στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας.

24/4: Τα χιτλερικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Αθήνα.

Αρχές Μάη: Στην Αθήνα συγκροτείται η εθνικοαπελευθερωτική ομάδα «Δημοκράτης» που ανέπτυξε δράση κυρίως στους γιατρούς και άλλους διανοούμενους. Δραπετεύουν κατά ομάδες πολλοί κρατούμενοι κομμουνιστές από την Κίμωλο ανάμεσά τους οι Μιλτιάδης Πορφυρογένης και Κώστας Καραγιώργης.

Μέσα Μάη: Αντιπρόσωπος του Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Μακεδονίας – Θράκης, ήρθς σε επαφή με το συνταγματάρχη Δ. Ψαρρό. Ύστερα από συζήτηση αποφασίστηκε η ίδρυση της εθνικοαπελευθερωτικής οργάνωσης «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».

Δεύτερο δεκαήμερο Μάη: Δραπετεύουν κρατούμενοι κομμουνιστές και από την Φολέγανδρο (Στέργιος Αναστασιάδης, Νίκος Μανουσάκης, Μανώλης Βιτσαξάκης, Γιάννης Τριανταφύλλου, Ευθύμης Μαριακάκης). Μόλις αποβιβάζονται στο Ηράκλειο πιάστηκαν από την Ασφάλεια και κλείστηκαν στη φυλακή, απ’ όπου διαμαρτύρονταν έντονα και ζητούσαν να αφεθούν ελεύθεροι για να πολεμήσουν τους Γερμανούς που ετοίμαζαν την επιδρομή στην Κρήτη.

15/5: Η ομάδα «Δημοκράτης» κυκλοφορεί την πρώτη έντυπη προκήρυξή της , με την οποία καλεί τους έλληνες πατριώτες να οργανωθούν και να παλέψουν εναντίον των κατακτητών. Λίγο αργότερα άρχισε και την έκδοση εντύπου με το ίδιο όνομα.

16/5: Δημοσιεύεται άρθρο του Μιλτιάδη Πορφυρογένη μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Κρητικά Νέα» με το οποίο καλείται ο κρητικός λαός για την άμυνα της Κρήτης.

18/5: Από τη Φολέγανδρο δραπετεύουν οι υπόλοιποι 120 περίπου κομμουνιστές. Ανάμεσά τους οι Γ. Ερυθριάδης, Γ. Τρικαλινος και Παντελής Σίμος.

20/5: Από τα μέλη της οργάνωσης «Ελευθερία» πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη το πρώτο σαμποτάζ.

20-31/5: Οι χιτλερικοί αποβιβάζουν αεραγήματα στην Κρήτη όπου επί ένα δεκαήμερο διεξάγονται σκληρές μάχες. Για την υπεράσπιση του νησιού πάλεψε σύσσωμος ο λαός με τους κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή. Στα τέλη του Μάη ολόκληρη η Κρήτη έχει καταληφθεί. Τα υπολείμματα των Άγγλων και ο Γλύξμπουργκ με την κυβέρνηση Τσουδερού εγκαταλείπουν την Κρήτη και φεύγουν για την Αίγυπτο.
Την ημέρα που άρχισε η μάχη της Κρήτης δραπετεύουν οι υπόλοιποι 36 από τους εξόριστους της Κιμώλου. Ανάμεσά τους οι Πέτρος Ρούσσος, Χρύσα Χατζηβσιλείου, Αύρα Παρτσαλίδου κ.α.

Τέλη Μάη: Με την άφιξη στην ουσία των κομμουνιστών που έχουν δραπετεύσει αρχίζει η αναδιοργάνωση του Κόμματος. Διαμορφώνεται προσωρινός κεντρικός καθοδηγητικός πυρήνας του ΚΚΕ από τα μέλη που δραπέτευσαν από την εξορία και από άλλα καθοδηγητικά στελέχη.

28/5: Με πρωτοβουλία των κομμουνιστών ιδρύεται στην Αθήνα η οργάνωση της Εθνικής Αλληλεγγύης (ΕΑ) που έγινε στα χρόνια της κατοχής μια από τις μαζικότερες εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις που πρόσφερε υπηρεσίες στο λαό.

30/5: Από τη Γαύδο δραπετεύει ομάδα 7 εξορίστων. Ανάμεσά τους ο Λεωνίδας Στρίγκος και ο Μάρκος Βαφειάδης. Αργότερα δραπετεύει και μια άλλη ομάδα από τη Γαύδο.

Ιούνης: Στην ανατολική Μακεδονία, που έχουν καταλάβει οι Βούλγαροι, δημιουργούνται ημιστρατιωτικές πατριωτικές ομάδες με την ονομασία «Ιερός Λόχος». Ανάλογα στην Καρδίτσα οι «Ομάδες εφόδου», στην Καλαμάτα η «Νέα Φιλική Εταιρεία» και στον Πύργο το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο».

Τέλη Ιούνη: Εμφανίζεται στον Όθρυ η πρώτη ένοπλη ομάδα καταδιωκόμενων αγωνιστών. Κυκλοφορεί προκηρύξεις με αντιφασιστικό περιεχόμενο και σύντομα η δύναμή της ξεπερνά τους 45 αγωνιστές.

1-3/7: 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ στην Αθήνα.

14/7: Η οργάνωση «Ελευθερία» βγάζει στο βουνό Κερδύλια Νιγρίτας την πρώτη ένοπλη ανταρτοομάδα από 60 ένοπλους με την ονομασία «Οδυσσέας Ανδρούτσος»,

16/7: Ιδρύεται το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΜ). Κινητοποιούνται οι Κρητικοί στρατιώτες για να τους επιτραπεί από τις δυνάμεις κατοχής η επάνοδος στο νησί.

Τέλη Αυγούστου: Η οργάνωση «Ελευθερία» εμφάνισε στα βουνά Κρούσια Κιλκίς και δεύτερη ανταρτοομάδα.

Το γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη προς τον ελληνικό Λαό

Πρός τον λαό της Ελλάδας

Ο φασισμός του Μουσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά και ξετσίπωτα με σκοπό να την υποδουλώσει και εξανδραποδίσει. Σήμερα όλοι οι έλληνες παλαίβουμε για τη λευτεριά, την τιμή, την εθνική μας ανεξαρτησία. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή. Μα ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλαίβει, αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες. Ο λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσολίνι. Δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ.
Κάθε πράκτορας του φασισμού πρέπει να εξοντωθεί αλύπητα. Στον πόλεμο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δόσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως επιφύλαξη. Έπαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα, πρέπει να είναι και θα είναι, μια καινούργια Ελλάδα της δουλιάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό.
Όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη θάναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της. Οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου στέκουν στο πλευρό μας.

Αθήνα 31 Οχτώβρη 1940
Νίκος Ζαχαριάδης
Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ


Δ.Γληνός "Τι είναι και τι θέλει το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο" (.pdf)


Ο ύμνος του ΕΑΜ

Ο προσανατολισμός απέναντι στον πόλεμο

Όσο τα σύννεφα του πολέμου πύκνωναν πάνω απ’ την Ευρώπη, τόσο εντονότερη γινόταν η αντιπολεμική και αντιφασιστική δράση του κομμουνιστικού κινήματος. Ωστόσο, η υπογραφή του γερμανοσοβιετικού συμφώνου μη επίθεσης (Αύγουστος 1939) και η τοποθέτηση της Διεθνούς που χαρακτήριζε τον πόλεμο σαν ιμπεριαλιστικό, αντιδραστικό και άδικο και έβαζε το καθήκον της πάλης για την ειρήνη και το σταμάτημα του πολέμου (Οχτώβρης 1939), δημιούργησε σύγχυση στα ΚΚ ως προς τη στάση τους απέναντι στον πόλεμο.

Στη χώρα μας, αμέσως μετά την επίθεση της φασιστικής Ιταλίας (31 Οχτώβρη) ο Ν. Ζαχαριάδης απευθύνει ανοιχτό γράμμα προς τον ελληνικό λαό όπου ο πόλεμος χαρακτηρίζεται σαν πόλεμος "για τη λευτεριά, την τιμή και την εθνική ανεξαρτησία" και καλούνται όλοι στον αγώνα για την απόκρουση του φασίστα εισβολέα, με επιστέγασμα "μια καινούργια Ελλάδα της δουλειάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ’ ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό".

Το γράμμα αυτό έχει ξεχωριστή σημασία γιατί προσανατόλιζε σωστά για το χαρακτήρα του πολέμου και τα καθήκοντα που έμπαιναν στους κομμουνιστές. Χάραζε κατευθύνσεις και καθήκοντα που αποτέλεσαν τη βάση για το κομμουνιστικό κίνημα σε όλη την κατοπινή περίοδο, που το έφεραν στην πρωτοπορία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Ήταν μια καίρια πολιτική ενέργεια που φανέρωνε διορατικότητα και ορθό πολιτικό κριτήριο όχι μόνο του Ζαχαριάδη, αλλά όλης σχεδόν της κομματικής βάσης που συντάχθηκε με τη γραμμή του γράμματος, παρά τις καταγγελίες της παλιάς ΚΕ για πλαστότητα.

Στην πρωτοπορία της Εθνικής Αντίστασης

Πριν ακόμα ολοκληρωθεί η κατάληψη της χώρας από τα χιτλερικά στρατεύματα, οι κομματικές οργανώσεις που δεν είχαν πληγεί από τη μεταξική δικτατορία, καθώς και όσοι κατόρθωσαν να δραπετεύσουν από τους τόπους εξορίας, ρίχνονται στην ανασυγκρότηση του κόμματος και στην οργάνωση της αντίστασης στον καταχτητή.

Τα μέλη της ΚΕ που δραπέτευσαν, μαζί με άλλα στελέχη συγκροτούν προσωρινή κεντρική καθοδήγηση που βάζει σαν καθήκοντα τη συγκέντρωση όλων των κομμουνιστών και των αποκομμένων οργανώσεων του κόμματος γύρω από την προσωρινή καθοδήγηση, την αποστολή στελεχών και μελών σε όλες τις περιοχές της χώρας με σκοπό την ανασυγκρότηση του κόμματος και την οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, την οργάνωση εκδοτικού μηχανισμού, τη συγκρότηση οργάνωσης αλληλεγγύης, την οργάνωση των στρατιωτών που γυρνούσαν απ’ το μέτωπο, την εξεύρεση οπλισμού, τις επαφές με συνδικαλιστικά στελέχη, δημοκρατικούς αξιωματικούς, καθώς και με αστικά κόμματα για την οργάνωση της αντίστασης.

Έτσι, πριν ακόμα τελειώσει η μάχη της Κρήτης το κόμμα ανασυγκροτείται με ταχύτατους ρυθμούς σ’ όλη τη χώρα, οργανώνονται τα πρώτα σαμποτάζ στη Β. Ελλάδα, κυκλοφορούν οι πρώτες προκηρύξεις, και ιδρύεται η Εθνική Αλληλεγγύη με σκοπό να βοηθήσει τα θύματα του πολέμου και της κατοχής. Παράλληλα, γίνονται επαφές με εκπροσώπους του αστικού πολιτικού κόσμου για τη δημιουργία μετώπου αντίστασης ενάντια στον καταχτητή. Τα αστικά κόμματα αρνούνται κάθε συνεργασία, και όσοι δεν συνεργάζονται ανοιχτά με τον καταχτητή επιδίδονται στην υπονόμευση και συκοφάντηση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Στις αρχές Ιούλη συνέρχεται ολομέλεια της ΚΕ (τα μέλη της ΚΕ που είχαν εκλεγεί στο 6ο συνέδριο) που θέτει το ζήτημα ενός εθνικού μετώπου απελευθέρωσης, παίρνει μια σειρά μέτρα για την ανασυγκρότηση και αναδιοργάνωση του κόμματος τονίζοντας ότι η ύπαρξη γερού κομμουνιστικού κόμματος είναι πρωταρχικός όρος για τη νίκη, και καλεί όλα τα μέλη και στελέχη του κόμματος που βρίσκονταν είτε με το μέρος της "παλιάς ΚΕ" είτε με το μέρος της "προσωρινής διοίκησης" "να συμβάλουν ειλικρινά στην ανόρθωση του κόμματος, στη μαζική μπολσεβίκικη δουλειά". Έτσι, με πρωτοβουλία των κομμουνιστών δημιουργούνται οι πρώτες ανταρτοομάδες στη Β. Ελλάδα και το Εργατικό ΕΑΜ, και το Σεπτέμβρη του ’41 ιδρύεται το ΕΑΜ με σκοπό την απελευθέρωση και την πλήρη ανεξαρτησία της χώρας και "την αποκατάσταση και κατοχύρωση της εσωτερικής λευτεριάς" όπου "η σκλαβιά, η δυστυχία, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο θα είναι άγνωστη και θλιβερή ανάμνηση ενός μαύρου παρελθόντος".

Το ΕΑΜ, εκφράζοντας τους πόθους του λαού για εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση, απλώθηκε σε κάθε γωνιά της ελληνικής γης, συσπείρωσε στους κόλπους του τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, οργάνωσε τον αγώνα για την καθημερινή επιβίωση από την πείνα, τις στερήσεις και τις κακουχίες της κατοχής, κατέφερε σημαντικά πλήγματα στις δυνάμεις κατοχής, κρατούσε καθηλωμένες στην Ελλάδα σημαντικές γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις αποσπώντας τις από το ανατολικό μέτωπο, έστησε τη λαϊκή εξουσία στις απελευθερωμένες περιοχές οργανώνοντας τη λαϊκή αυτοδιοίκηση, τη λαϊκή δικαιοσύνη, το λαϊκό πολιτισμό, την απελευθέρωση της γυναίκας. Κι όλα αυτά με αμέτρητες θυσίες και ποταμούς αίματος.

Από την άλλη, ο εγγλέζικος ιμπεριαλισμός έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να ανακόψει την πορεία του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος και να δημιουργήσει όρους που θα του επέτρεπαν να έχει τον έλεγχο στη μεταπολεμική κατάσταση στην Ελλάδα. Βασιζόμενοι στην αντιχιτλερική συμμαχία, οι εγγλέζοι επιδίωκαν να έχουν επαφές και συμφωνίες με το ΕΑΜ για να "ψαρεύουν" και να υπονομεύουν και παράλληλα προσπαθούσαν να εμφανίσουν μια αντιΕΑΜ κατάσταση στήνοντας και εξοπλίζοντας αντιστασιακές ή "αντιστασιακές" αντικομμουνιστικές ομάδες και οργανώσεις και εγκαθιστώντας "ελληνική κυβέρνηση" στο Κάιρο.

Ενώ όμως η πολιτική και οι προθέσεις της Αγγλίας ήταν πασιφανείς, και ενώ το ΕΑΜ αποτελούσε τη μόνη αδιαμφισβήτητη δύναμη που πάλευε για την απελευθέρωση της χώρας και πραγματοποιούσε μια "νικηφόρα επανάσταση", η ηγεσία του κινήματος δεν έδειξε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, ταλαντεύτηκε σε κρίσιμες στιγμές και έκανε σοβαρά λάθη που επέτρεψαν στον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό να ξαναβάλει πόδι στη χώρα. Η υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο στρατηγείο Μ. Ανατολής, η συμφωνία για συμμετοχή του ΕΑΜ σε κυβέρνηση "εθνικής ενότητας" και η καταγγελία του κινήματος της Μ. Ανατολής (Λίβανος), και η υπαγωγή του ΕΛΑΣ υπό τις διαταγές του Σκόμπι (Γκαζέρτα), είναι ενέργειες που απορρέουν όχι από μια υπερτίμηση της αγγλικής δύναμης, αλλά από μια υποτίμηση των δυνατοτήτων του λαϊκού κινήματος και σε ένα βαθμό από μια διαμορφωμένη αντίληψη ηγετικών στελεχών να αναμένουν "γραμμή" και "έγκριση" από το "κέντρο". (Αντίληψη που έχει τη βάση της στο "σύστημα" για το οποίο κάναμε λόγο στο προηγούμενο φύλλο). Με βάση αυτή την αντίληψη, η προσωπική γνώμη ενός σοβιετικού ακόλουθου στην πρεσβεία του Καϊρου να μπει το ΕΑΜ σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας ή ένας μορφασμός αποδοκιμασίας του υπαρχηγού της σοβιετικής αποστολής στο βουνό, ισοδυναμούσε με γραμμή "από τα πάνω".

Έτσι, ενώ το ΕΑΜ κυριαρχούσε σε κάθε γωνιά της χώρας, ενώ ήταν ο μοναδικός εκπρόσωπος του ελληνικού λαού, ενώ είχε στα χέρια του την εξουσία και είχε όλη τη δύναμη να την κρατήσει, αναγνώρισε και άφησε χώρο σε ανύπαρκτες ουσιαστικά δυνάμεις, νομιμοποίησε την παρουσία των εγγλέζων στη χώρα και παραχώρησε την εξουσία στις μαριονέτες τους, ελπίζοντας στο σεβασμό των συμφωνιών και της λαϊκής θέλησης.
***
Κατοχή: Η Ελλάδα γνωρίζει τη χιτλερική θηριωδία. Χιλιάδες πεθαίνουν από την πείνα και τις κακουχίες. Χιλιάδες πατριώτες συλλαμβάνονται, βασανίζονται απάνθρωπα, εκτελούνται, στέλνονται σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Εκατοντάδες χωριά ξεθεμελιώνονται. Τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, το Κομμένο, ο Χορτιάτης… Οι κομμουνιστές της Ελλάδας οργανώνουν την αντίσταση στον καταχτητή. Εκατοντάδες χιλιάδες στελεχώνουν το ΕΑΜ και τις οργανώσεις του, που απλώνονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Ο ΕΛΑΣ καταφέρει σημαντικά πλήγματα στις κατοχικές δυνάμεις και κρατά ελεύθερο μεγάλο τμήμα της χώρας όπου οργανώνεται η λαϊκή εξουσία. Στις εκλογές της Ελεύθερης Ελλάδας για την ανάδειξη Εθνικού Συμβουλίου παίρνουν μέρος 1.800.000 ψηφοφόροι. Στις πόλεις οργανώνονται μαχητικές απεργίες και διαδηλώσεις. 200.000 διαδηλωτές ματαιώνουν την πολιτική επιστράτευση το Μάρτη του ‘43. Λίγες μέρες μετά 300.000 διαδηλώνουν στην επέτειο του ‘21. Τον Ιούνη 400.000 λαού διαδηλώνουν για την εκτέλεση 106 πατριωτών στο Κούρνοβο και ένα μήνα μετά 500.000 κατεβαίνουν σε απεργία και διαδήλωση ενάντια στην επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία. Το κομμουνιστικό κίνημα δίνει τα καλύτερα παιδιά του σ’ αυτό τον αγώνα. Η Ηλέκτρα Αποστόλου, ο Ναπολέων Σουκατζίδης με τους 200 της Καισαριανής, η 16χρονη ΕΠΟΝίτισσα Παναγιώτα Σταθοπούλου, οι τρεις Επονίτες του "κάστρου του Υμηττού", οι οχτώ νεαροί ΕΛΑΣίτες της οδού Μπιζανίου στην Καλλιθέα, και χιλιάδες αφανείς ήρωες που πρόσφεραν απλόχερα τη ζωή τους στον αγώνα.
Αποσπάσματα από το αφιέρωμα της εφ. "Αριστερά!" (τ.255 14/11/2008) στην δεκαετία του '40

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αναζήτηση

Διαβάζουμε...

Έργα Κ.Μαρξ και Φ.Ένγκελς
Έργα Β.Ι.Λένιν
Έργα Ι.Β. Στάλιν
Έργα Μάο Τσετούνγκ
Α.Γκράμσι - Η έννοια της δύναμης Α.Γκράμσι - Τα τετράδια 17 και 18
Ρ.Λούξεμπουργκ - Αφιέρωμα (+2 βιβλία)
Ν.Μπελογιάννης - Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο
E.Γκεβάρα - Πολιτική και οικονομική ανεξαρτησία
Έργα Ν. Ζαχαριάδη
PFLP: Η Παλαιστινιακή επανάσταση σε ιστορική καμπή

Αναγνώστες

Δανεικά...

Τα κείμενα, οι εικόνες και τα βίντεο έχουν βρεθεί στο διαδίκτυο. Δείτε κι αυτές τις σελίδες που έχουν αρκετό υλικό (αρκετά έχει "κλέψει" και η Μαρξιστική Αρχειοθήκη):